Tag: Franciszek Śliwczyński

FRANCISZEK ŚLIWCZYŃSKI – WÓJT GMINY RATOWO

FRANCISZEK ŚLIWCZYŃSKI – WÓJT GMINY RATOWO

    W nawiązaniu do artykułu zamieszczonego w Radzanowskim Zeszycie Historycznym nr 3 p.t. : ,,Franciszek Śliwczyński – wójt Gminy Ratowo w okresie walki o język polski w 1905 roku” dzięki uprzejmości Pani Joanny ze Szczecina, prawnuczki bohatera artykułu, uzyskałem kolejne fotografie dotyczące rodziny Śliwczyńskich. Dla opisania zdjęć posłużę się fragmentami biogramów zamieszczanych wyżej wspomnianym tekście.

Franciszek Śliwczyński urodził się 15 września 1868 r. w Radzanowie w rodzinie Jakuba – rolnika i Marianny z Lichockich. W 1895 roku ożenił się z Bronisławą Krzeszewską. W 1896 roku urodził się im  syn Tadeusz, a w  1899 r. urodził się drugi syn – Stefan.

W 1904 roku został wójtem gminy Ratowo. ( dalszy opis w artykule zamieszczonym w Radzanowskim Zeszycie historycznym nr. 3. Zapraszam do lektury)

Franciszek Śliwczyński z prawnukiem Markiem

 

Stefan Śliwczyński z wnuczką Joanną

Zdjęcia powyższe zostały wykonany przy domu Śliwczyńskich                           ul. Raciążska 2

Z HISTORII SPÓŁDZIELCZOŚCI W RADZANOWIE

Z HISTORII SPÓŁDZIELCZOŚCI W RADZANOWIE

 

      W początkowych latach XX wieku odżyły nie tylko pragnienia wolnościowe i narodowe Polaków, ale także pojawiły się inicjatywy podniesienia sytuacji ekonomicznej chłopstwa, poprzez rozwinięcie produkcji rolnej. Jedną z takich form były spółki, zawiązywane między rolnikami, umożliwiające intensyfikację i unowocześnienie produkcji rolnej. Miały one także za zadanie podniesienie oświaty i przedsiębiorczości.

Jedną z takich spółek była zawiązana w 1904 roku w Radzanowie spółka włościańska „Robota”.

W piśmie „Echa Płockie i Włocławskie” z dnia 30(17) marca 1904 r. znajduje się informacja, która stanowi przyczynek do historii naszej spółdzielczości lokalnej.

 

Z Radzanowa. (pow. mławski) piszą do nas.

W osadzie naszej, zapomnianej przez ludzi, jakby deskami zabitej od reszty świata, stał się fakt, jak na naszą okolicę niezwykły, który zainteresował szerszy ogół: oto w dniu 5-go marca zawiązana została spółka włościańska p. n. „Robota” na wzór spółek istniejących i rozwijających się od lat kilku w rozmaitych okolicach naszego kraju.

Akt został spisany przed rejentem p. J. Ossowskim w Mławie. Na razie przystąpiło do spółki 12-tu członków-założycieli z wkładami 10-rublowemi; do zarządu weszli pp. J. St. Konic i W. Cichocki z Ratowa i pp. Lossman i A. Bagiński z Radzanowa; na kasjera wybrano p. F. Śliwczyńskiego z Radzanowa. Spółka została zawiązana na 10 lat; celem jej rozwój drobnego gospodarstwa, oraz polepszenie bytu materialnego członków i sąsiadów.

Na pierwszem zgromadzeniu 12 marca przyjęto 4-ch nowych członków; reszta czasu poświęconą została obradom, co jest najpilniej potrzebne członkom. Postanowiono sprowadzić z „Płockiej produkcji nasion” z Chojnowa kilka korcy kartofli i owsa lepszych odmian, które podzielone będą między członków; a także kupić kilka ulepszonych radeł, brak których daje się bardzo odczuć. Początek niewielki, ale z małego ziarnka wyrasta ogromne drzewo, więc i my mamy nadzieję, że i nasza spółka rozwinie się z czasem, dojdzie do wytkniętego z góry celu i będzie służyła za wzór okolicy.

Następne zebranie ma się odbyć 9-go kwietnia; na niem omawianą będzie rzecz o właściwym wychowie cieląt. – St. K.

 

  Inicjały St. K. łatwo rozszyfrować jako Stanisław Konic – podpisany z drugiego imienia dziedzic Ratowa.

Na przestrzeni lat istniały w Radzanowie różne formy spółdzielczości, pomagające swoim członkom prowadzić chłopskie gospodarstwa wiejskie. Były to kasy spółdzielcze, spółki wodne, kółka rolnicze i inne. Na prowadzonym blogu jest miejsce dla przypomnienia tych inicjatyw.  

Walka o język polski w gminie Ratowo. Rok 1905.

Walka o język polski w gminie Ratowo. Rok 1905.

 

   Gmina Ratowo z siedzibą w Radzanowie to miejsce związane z walka o wprowadzenie do urzędu i szkół języka polskiego. Wydarzenia w powiecie mławski w roku 1905 szeroko opisywane były w raportach instytucji rosyjskich Guberni Płockiej . Radzanów także znalazł się w tych dokumentach na bardzo znaczącym miejscu. Czym było wypowiedzenie posłuszeństwa wobec władz zaborczych?

  Całość wydarzeń związana jest z wystąpieniem obywateli miasta Mławy na styczniowym zebraniu Rady Miejskiej. Grupa mieszkańców zaradzał prowadzenia dokumentacji urzędowej w gminach w języku polskim. Argumentowano ,że ukaz rządowy z 1864 roku gwarantował im to prawo mówiąc o tym iż na danym terenie jeśli nie zamieszkuję go w przewadze ludność prawosławna dokumenty , zarządzenia protokoły zebrań gminnych powinny być spisywane w języku ojczystym mieszkańców. Władze zareagował dosyć nerwowo i zaczęły wymianę korespondencji z generał gubernatorem warszawskim M.I. Czertkowem  o zaistniałej sprawie. Protest mławian zaczął rozlewać się na sąsiednie gminy , gdzie wójtowie i sekretarze gmin pod wpływem ludności przyłączali się do akcji. Tak też było w przypadku Radzanowa. Żądano jednogłośnie uchwały w języku polskim , a gdy została ona sformułowana w języku rosyjskim , chłopi rozeszli się nie podpisując .Naczelnik powiatu w tym przypadku na polecenie gubernatora rozpoczął śledztwo w celu wykrycia agitatorów. Wzywano więc do Mławy włościan i obywateli, grożono im karami i więzieniem lecz ci odpowiadali ,że maja dość ciągłych kradzieży funduszów gminnych, fałszowaniu uchwał, zmusza ich do ściślejszej kontroli , a ta jest możliwa tylko w języku polskim , gdyż w odróżnieniu od rosyjskiego jest wszystkim znany.

  Wydarzenia  , które przez kilka pierwszych miesięcy rozgrzewały atmosferę. Jednak na pewien czas ucichły. Na nowo wybuchły w grudniu. Wtedy to u Naczelnika Powiatu mławskiego 12 grudnia zjawili się wójtowie i pisarze z całego powiatu z rezolucją Zjazdu .W języku polskim przedstawili całość sprawy i oznajmili ,że od tego dnia nie będą pisać żadnych pism urzędowych w języku rosyjskim . Naczelnik jednak nadal trwał przy swoimi co spowodowało opór wójtów. Jednym z bardziej podtrzymującym żądania był wójt Ratowa – Franciszek Śliwczyński.Fotografia wójta w artykule http://ratowoklasztor.blog.pl/2014/07/29/straz-ogniowa-radzanow/

  Sprawa stała się głośna , a żądania zaczęły przyjmować formę otwartego wypowiedzenia posłuszeństwa. Pojawiły się żądania języka polskiego jako równorzędnego w szkołach. Zawrzało w powiecie. Władze więc po konsultacjach z Naczalstwem zaczęły reagować . Nastąpiły aresztowania i kary grzywny po trzy tysiące rubli , dla egzekucji ,których wysyłano wojsko z mławskiego garnizonu.

  Szczególny opór był przejawiany przez ludność gminy Ratowo, gdzie administracja gminna nie tylko nie spełniła żądania naczelnika o przywrócenie języka rosyjskiego , ludność popierała ją w tym uporze. Próbowano nawet aresztować naczelnika , który przybył do Radzanowa . Został także urzędnik powiatu znieważony obelgami przez mieszkańców – Więckiewicza i Sierzputowskiego, których w następstwie aresztowano. Nałożono wcześniej karę finansową nakazano ściągnąć dwóm szwadronom dragonów, rocie piechoty i 50 kozakom. Grzywna w trzy dni została ściągnięta i wniesiona do kasy powiatu.

 Po wydarzeniach w Radzanowie , opór w gminach powiatu mławskiego zaczął spadać . Dlatego z wprowadzeniem języka polskiego trzeba było czekać aż do okupacji niemieckiej podczas Wielkiej Wojny.