Co pisała dawna prasa o Radzanowie i okolicy. Nowy cykl

Co pisała dawna prasa  o Radzanowie i okolicy. Nowy cykl

W nowym cyklu pragnę ukazać Państwu co na łamach prasy pojawiało się w przeszłości na temat Naszego Radzanowa nad Wkrą i o najbliższej okolic. Tym razem powracam do spraw dotyczącej  walki o język polski w urzędach carskich w Guberni Płockiej na początku XX wieku w dobie odwilży w Rosji po wydarzeniach roku 1905.  Gazeta Polska z 22 stycznia 1906 roku w artykule  opisała również sytuację w gminie Ratowo i wymieniła z imienia i nazwiska osób represjonowanych. Dzięki temu fragmentowi możemy także prześledzić kto i jakie stanowiska zajmował w tym czasie na Naszym terenie. Postacie te w dalszych latach walki o Niepodległa Polskę odegrały znacząca aktywną rolę. Stały się tez wiodącymi postaciami w odrodzonej Rzeczpospolitej. Warto przywracać o nich pamięć.

canvas1

canvas

Wikariat w radzanowskiej parafii

Wikariat w radzanowskiej parafii

      W ostatnich dniach do mieszkańców  dotarła wiadomość o śmierci w dniu 9 października br. byłego wikariusza parafii Radzanów     , a obecnie proboszcza w parafii św. Anny w Sokołowie            ks. Marka Topolewskiego. W tej szczególnej chwili patrzymy w przededniu Wszystkich Św. postanowiłem wspomnieć tych , których Boży los skierował do pracy w miasteczku nad Wkrą . Tych , którzy zajmowali się katechizacja dzieci, tworzyli niejednokrotnie życie kulturalne i społeczne okolicy.

20150806_112920 

 Pełniący posługę wikariatu w parafii rezydowali w Radzanowie i Ratowie sprawując funkcję rektora tamtejszego kościoła , a od przybycia Sióstr Misjonarek św Rodziny w 1925r. funkcję kapelana .
           Pierwszym odnotowanym w archiwaliach jest  ks. Hilary Rakowski, który  został wikarym w Radzanowie w roku  1872.
            W 1875r. rozpoczął pracę w parafii ks. Andrzej Radzicki, urodzony w 1830r. i wyświęcony w 1860r.
            Kolejnym  pomocnikiem proboszcza od 1879r.  w parafii został  ks. Franciszek Choromański., urodzony w 1847r. i wyświęcony w 1872r.
Od roku 1884 nad Wkrą  rozpoczął pracę ks. Adam Koszutowski,urodzony w 1855r. a wyświęcony w 1877r.
Po nim do pracy w Radzanowie został skierowany ks. Jan Werner urodzony w 1859r. i wyświęcony w 1885r.
W 1888r. Wikariuszem w Radzanowie został mianowany ks. Piotr Pollecki. Urodził się w 1851r., a święcenia kapłańskie otrzymał w 1877r.
            W 1891r. Do pracy w parafii Radzanów skierowano dwóch wikariuszy . W Radzanowie wikariuszem był ks. Balaitis, który urodził się w 1869r. I został wyświęcony w 1891r. Do Ratowa został skierowany ks. Antoni Sękowski, urodzony w 1851r. i wyświęcony w 1874r.
W 1892r. W miejsce ks. Balaitisa został skierowany do pracy w Radzanowie ks. Antoni Rumiankowski, urodzony 1865r., a wyświęcony w 1889r.
W latach 1894-1895 obowiązki wikariusza pełnił ks. Celestyn Rogacki. Urodził się w 1870r., natomiast święcenia kapłańskie przyjął w 1893r.
W latach 1897-1900 wikariuszem w Radzanowie jest ks. Aleksander Ołdakowski, urodzony w 1867r. i wyświęcony w 1896r.
W latach 1900-1902 wikariuszem jest ks. Teodor Babich, urodzony w 1872r. i wyświęcony w 1895r.
Ks. Bolesław Baranowski pełnił obowiązki wikariusza w latach 1901-1903. Urodził się w 1869r., natomiast  święcenia kapłańskie otrzymał w 1892r.
 Od 1903r. Do 1906r. Wikariuszem w Radzanowie był ks. Jan Zaremba, urodzony w 1873r.
i wyświęcony w 1895r.
W latach 1906-1907 wikariuszem parafii Radzanów był ks. Józef Górnicki, urodzony w 1879r. i wyświęcony w 1903r.
Ks. Władysław Deluga pełnił funkcję wikariusza w latach 1907-1909. Urodził się w 1873r., i został wyświęcony w 1895r.
Wikariuszem w latach 1909-1911 był ks. Stefan Bernatowicz, urodzony w 1873r. i wyświęcony w 1897r.
W latach 1911-1924 obowiązki obowiązki wikariusza parafii Radzanów pełnił ks. Stanisław Gutowski, urodzony w 1882r. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1905r.
W latach 1925-1928 (4 lipca) wikariuszem parafii Radzanów był ks. Bronisław Tałaszkiewicz, urodzony w 1897r. i wyświęcony w 1925r.
Od 1925r. do 12 czerwca 1930r. był wikariuszem radzanowskim i kapelanem Zgromadzenia Sióstr Misjonarek św. Rodziny w Ratowie ks. Seweryn Kownacki. Urodził się w 1895r. a został wyświęcony w 1921r.
Od 12 czerwca 1930r. do 5 stycznia 1932r. był kapelanem sióstr ks. Józef Rojewski. Urodził się w 1884r. i został wyświęcony w 1906r. Kapelanię u sióstr otrzymał na własną prośbę po zwolnieniu się z obowiązków proboszcza parafii Zieluń.
W czasie od 1932r. do 26 VI 1933r. kapelanem sióstr był ks. Franciszek Rutkowski. Urodził się w 1883r. a święcenia kapłańskie przyjął w 1907r.
            W latach 1933-1935 (2 stycznia) wikariuszem parafii Radzanów był ks. Mieczysław Smoliński, urodzony w 1905r. i wyświęcony w 1933r.
            Od 2 stycznia 1935r. Do 1937r. wikariuszem był ks. Kazimierz Krajewski. Urodził się w 1909r., a święcenia kapłańskie otrzymał w 1934r.
            Od 1 września 1935r. do 1938r. obowiązki kapelana Sióstr Misjonarek i rektora kościoła w Ratowie pełnił ks. Stanisław Mystkowski, urodzony w 1879r. i wyświęcony w 1906r. Zmarł w Otwocku 27 lipca 1938r.
            Od 18 sierpnia 1937r. wikariuszem w Radzanowie był ks. Józef Orłowski. Urodził się 18 marca 1909r. w Wielgolasie – parafia Obryte. Święcenia kapłańskie otrzymał 16 czerwca 1937r. w Płocku.
            W 1938r. rozpoczął pracę w Radzanowie ks. Aleksander Praszyński urodzony w 1904r. a wyświęcony w 1936r.
            Ks. Karol Żurawski, kapelan archidiecezji wileńskiej był kapelanem sióstr od 1945r. do 6 września 1946r. Urodził się w 1903r., a został wyświęcony w 1933r.
            W latach 1951-1962 obowiązki kapelana sióstr w Ratowie pełnił ks. Józef Grabowski. Urodził się 10 marca1901r., wyświęcony 6 września 1925r., zmarł 14 lipca 1974r.
                W latach 1957-1962 wikariuszem w Radzanowie był ks. Henryk Mazurowski. Urodził się 19 sierpnia 1930r. i został wyświęcony 10 lutego 1957r.
                Od 1962r. do 1963r. Kapelanem w Ratowie był ks. Józef Czarnecki. Urodził się 22 maja 1923r. we wsi Gumino i został wyświęcony 12 października 1952r. w Płocku
W latach 1962-1964 wikariuszem w Radzanowie był ks. Tadeusz Sławiński, urodzony 16 listopada 1936r. w Kraszewie i wyświęcony 11 czerwca 1961r. w Płocku.
                Od 1964r. do 1966r. obowiązki wikariusza w parafii radzanowskiej pełnił ks. Jan Kadłubowski. Urodził się 26 maja 1935r. w Janowie i został wyświęcony 19 czerwca 1960r. W Płocku.
     
                Po ks. J. Czarneckim wikariuszami w Ratowie byli kolejno: ks. Eugeniusz Ogiński, urodzony w 1922r. i wyświęcony w 1951r., ks. Ludwik Bajgrowicz (pallotyn), ks. Marian Sikora, ks. Józef Rajter (salezjanin), ks. Tadeusz Lipowski, urodzony 1 stycznia 1934r. w Grabowie i wyświęcony 19 czerwca 1960r. w Płocku.
                W latach 1969-1971 wikariuszem w Ratowie był ks. Jan Szewczuk. Urodził się 11 lutego 1945r. w Grzybowie, a święcenia otrzymał w Wyszogrodzie.
                Od 1971r. do 1972r. kapelanem sióstr był ks. Kazimierz Michalski.

W 1972r. przez prawie dwa miesiące pracował w Ratowie ks. Kazimierz Bartosiewicz urodzony 18 września 1936r. w Rostkowie. Święcenia otrzymał 11 czerwca 1961r. w Płocku. Uległ jednak wypadkowi samochodowemu i wycofał się z pracy duszpasterskiej.
                Na jego miejsce przyszedł ks. mgr Henryk Lubański urodzony 1 stycznia 1939r. W Kliczynie Dużym i wyświęcony 14 czerwca 1964r. w Płocku.
                Po ks. Lubańskim w Ratowie pracował ks. Antoni Mamiński. Urodził się 5 marca 1937r. w Maminie, a święcenia kapłańskie przyjął 13 czerwca 1968r. w Różanie. Ks. Mamiński pracował w Ratowie do 1976r.
                W 1976r. stanowisko kapelana sióstr objął ks. Stanisław Drozd, urodzony 12 listopada 1944r. w Długosiodle i wyświęcony 18 czerwca 1972r. w Płocku.
                 Następnym kapelanem w Ratowie był ks. Józef Różański, który pracował tam do 1980r. Ks. Różański urodził się 26 lutego 1949r. w Grabówcu, natomiast święcenia otrzymał 12 czerwca 1977r. w Płocku.
                Od 1980r. do 1987r. wikariuszem radzanowskim i kapelanem sióstr był ks. Henryk Winter. Ks. Winter urodził się 14 czerwca 1940r. we wsi Mystkowice. Wyświęcony na kapłana został 13 czerwca 1965r. w Makowie Mazowieckim.
                Po ks. Winterze przez rok pracował w Ratowie ks. Stanisław Dziekan. Urodził się 23 października 1956r. a wyświęcony został 6 czerwca 1982r.
                Od 1988r. Wikariuszem rezydującym w Ratowie jest ks. Marian Łuniewski. Urodził się 8 września 1945r. natomiast święcenia kapłańskie otrzymał 14 czerwca 1970r.  

 

 Niniejszy tekst jest fragmentem pracy ks. Andrzeja Smolenia

,,PASTORALNE FUNKCJE PARAFII RADZANÓW NAD WKRĄ W LATACH 1795 – 1992″

napisanej pod kierunkiem ks.prof. M.M. Grzybowskiego

Radzanów czy to już tylko wspomnienia

Radzanów czy to już tylko wspomnienia

ScanPhoto03

     Powracam po długim czasie z pisaniem o Naszej okolicy , nie ukrywam jestem pod wpływem tekstu jaki miałem okazję przeczytać w lokalnej gazecie. Artykuł dotyczył demografii i był napisany pod kątem spadku liczy dzieci w poszczególnych szkołach na terenie powiatu mławskiego do którego przynależy Radzanów. Jak donosi dziennikarka w obecnym roku szkolnym do oddziału pierwszego Szkoły Podstawowej w Radzanowie  zapisano 9 uczniów, a do Szkoły we Wróblewie 7 !!! Sytuacja jaka  przy porównaniu z rokiem wcześniejszym – dwa oddziały po dwadzieścia dwie osoby w Radzanowie i piętnastoosobowy we Wróblewie – ukazała dramat demograficzny. Z czego on wynikać?  można by zadać pytanie? Odpowiedz nie jest ani prosta , ani jednoznaczna.

    Okolica Radzanowa jest odzwierciedleniem sytuacji demograficznej w kraju. Młodzi ludzie wyjeżdżający z okolicy w związku z edukacją starają się jednak zatrzymać i realizować w wielkich aglomeracjach lub jak to miało miejsce idąc za trendem wyjeżdżali na emigrację. Dawało to i daje liczne perspektywy w porównaniu z lokalnym rynkiem pracy. W okolicy rozwinął się co prawda przemysł drobiarski, jednak profili edukacyjny pod tym kątem wcale nie zaistniał. Z rzadka możemy wśród studiujących spostrzec tych, którzy wybierają weterynarię, zootechnikę, biotechnologie czy technologi żywienia. Dlaczego ten sektor współpracy edukacji z biznesem nie zaistniał lub nie zaistnieje? Możliwość uzyskania pracy dla absolwentów i zyskania wykwalifikowanej kadry dla inwestorów to klucz do poprawy sytuacji jednak nie jest to jedyna kwestia.       

   Poprawa atrakcyjności miejscowości pod katem osiedlenia się , estetyki otoczenia oraz kwestii komunikacyjno drogowych to kolejne kroki do sukcesu. Położenie Radzanowa  do bliskich szlaków komunikacyjnych to atut , drogi dojazdowe i poprawa ich jakości ,dawały by większa szansę na rozwój. Dzięki tym kilku czynnikom atrakcyjność gospodarcza znacznie by wzrosła.

    Przypomnijmy sobie marazm lat 80 tych XX wieku i  kiedy to w Radzanowie otwarta została Firma obuwnicza Rovan , jak wielu ludzi w niej pracowało. Osiedle Radzanówek rozbudowało się dynamicznie ludzie mający zatrudnienie i perspektywy  pozostali na miejscu ,a ich dzieci poszły do szkoły.

    Ps. Przeglądając stare szkolne zdjęcia, analizując tabele za poszczególne lata dotyczące urodzeń na terenie parafii, pamiętając gry i zabawy z lat dziecięcych z dzieciakami gdzie trzeba było w kolejce czekać na swój czas , to właśnie przychodzi ta myśl jak kurczy się i będzie nadal pod względem demografii Radzanów i jego najbliższa okolica.

Kazimierz Feczko sierżant z I Brygady Legionów

Kazimierz Feczko sierżant z I Brygady Legionów

   Kazimierz Feczko urodzony w Przemyślu , student prawa na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, sierżant w I Brygadzie Pana Marszałka Piłsudskiego, referent starostwa w Sierpcu został zamordowany podczas działań wojennych w Majewie pow.rypiński  14 sierpnia 1920 roku przez bolszewików z oddziału Gaja . Ciało jego zostało sprowadzone do Radzanowa wraz ze zwłokami właściciela majątku Gołuszyn Michała Przybojewskiego-  również zamordowanego przez Sowietów. Zostali obydwaj pochowani w grobowcu rodzinnym Przybojewskich na parafialnym cmentarzu.

Radzanów. Grób rodziny Przybojewskich z Gołuszyna.

Powyższej wspominany grobowiec przed remontem dokonanym przez rodzinę Przybojewskich. Foto  dzięki Olsztyńskiej Stronie Rowerowej

wizyta

Grobowiec po remoncie. Spotkanie autora bloga z prawnukami Michała Przybojewskiego.

W ostatni weekend w rocznicę śmierci przodka ponownie rodzina Przybojewskich spotkała się nad grobem.Decyzją potomków właściciela Gołuszyna zamówiona została tablica upamiętniająca Kazimierza Feczko i w najbliższy czasie zostanie umieszczona i poświęcona.  Szczegóły co do dnia ceremonii podam późniejszym terminie.

Po przerwie

Po przerwie

  Pochłonięty praca zawodowa zaniedbałem moje obowiązki wobec Państwa, moich Czytelników. Czas powrócić dlatego do pisania i publikowania kolejnych historii o przeszłości Radzanowa i okolic. W najbliższym czasie pojawią się materiały dotyczące powojennej historii okolic jej mieszkańców i ich losów.

  Otrzymałem jakiś czas temu fotografie związane z Kierownikiem Szkoły Podstawowej Stanisławem Polem. Jedna z nich przedstawia grono pedagogów . Zwracam się do Państwa z prośba o pomoc dotyczącą osób uwiecznionych na zdjęciu.

 

skan011

Orwórzmy drzwi synagogi.

Otwórzmy drzwi synagogi

ryc7

W dniu 23 maja br. w Gminnym Ośrodku Kultury  w Radzanowie odbył się wernisaż i spotkanie dotyczące zabytkowej synagogi. Radio RDC przygotowało relację, którą poniżej polecam

„Otwórzmy drzwi synagogi”. Chcą uratować XIX-wieczną budowlę

Fotorelacja z wydarzenia znajduję się na profilach Facebook:

Gminnego Ośrodka Kultury

Synagoga w Radzanowie n/Wkrą

Spotted Radzanów

Z mojej strony gratuluję organizatorom przedsięwzięcia i mam nadzieję ,ze dzięki rozgłosowi medialnemu jaki został rozpoczęty uda się uratować ten szczególny zabytek multikulturowy Radzanowa nad Wkrą.

Dwór i park dworski w Ratowie

Dwór i park dworski w Ratowie

 

Ratowo.Park dworski wraz z pozostałością dawnego dworu wybudowanego przez Józefa Stanisława Kunica. Ostatni właściciel Tadeusz Kunic został aresztowany przez Niemców 9 listopada 1939 roku wywieziony do Mławy trafił następnie do obozu koncentracyjnego gdzie zginął. Po wojnie w budynku zorganizowano przytułek , a następnie szkołę. Obecnie w prywatnym posiadaniu.

20160503_142752 20160503_142803 20160503_142821 20160503_142830 20160503_142849 20160503_142952 20160503_143010 20160503_143021 20160503_143027 20160503_143158 20160503_143202 20160503_143205 20160503_143208 20160503_143246 20160503_143249

Radzanów rozwój gospodarczy cz. IV

 

Radzanów rozwój gospodarczy cz. IV

doc02727720150609072738_001

     Druga połowa lat 70 i początek lat 80 tych co stagnacja jaka nastała. Przedsiębiorstwa , które działały na terenie Radzanowa związane były z sektorem rolniczym. Brak środków na dalszy rozwój zatrzymał rozbudowę sektora drobiarskiego i jedynej szklarni jaka powstała w czasach gierkowskich. Ludność miejscowości i okolic nadal swojej szansy upatrywała w migracji do dużych aglomeracji, gdzie mino niezbyt wysokich zarobków o pracę a w perspektywie mieszkanie było łatwiej. Obraz Radzanowa i jego życia gospodarczego nie odbiegał od kondycji gospodarki kraju. Czasy stawały się coraz cięższe władza PRL próbowała się na wszelki sposób ratować . W drugiej połowie lat 80 tych pojawiają się spółki z kapitałem zagranicznym . Zyskuje one wielka popularność , a lokalni działacze partyjni starają się o ich pozyskanie umożliwiając pozyskanie obiektów i ulg dla ich działalności. Naczelnikiem Gminy był wówczas Stanisław Chromiec

  Na terenie gminy Radzanów pojawiają się dwie. Pierwsza z nich reprezentuje sektor obuwniczy jest nią –  ROWAN- związany z rodziną  późniejszego senatora Ryszarda Reiffa . zajmuje się on produkcją obuwia i w bardzo dynamicznym tempie zaczyna dostarczać obuwie na bardzo chłonny rynek krajowy oraz RWPG . Firma zyskuję możliwości znacznie lepszego opłacania pracowników dlatego niewielka spółka zaczyna po krótkim czasie zatrudniać i produkować towary w systemie zmianowym. Jest to okres prosperity. Pracowników dowożono z okolic nawet Mławy . Dzięki temu zatrzymany został ujemny wskaźnik demograficzny i w szczególności budownictwo jednorodzinne znów dynamicznie zaczęło powstawać . Do dziś widoczne jest to na Radzanówku czy  ul. Łozy ( Ozdach) . Działała ona prężnie do końca systemu komunistycznego jednak w realiach gospodarki rynkowej oraz napływu taniego towaru z Europy zachodniej nie wytrzymała i w początkach lat 90 została zamknięta.

  Drugim Przedsiębiorstwem była spółka produkującą kosmetyki pod nazwa NINA – działała na terenie Luszewa. w porównaniu z ROWAN-EM zatrudniała niewielka liczbę pracowników ale działała prężnie wykorzystują braki na rynku i z półproduktów kupowanych za granicą tworzono asortyment w branży kosmetycznej . Podobnie jak spółka z Radzanowa nie przetrwała firma czasów przemian gospodarczych w Polsce. Obydwa jednak przedsiębiorstwa były dla gminy elementem ożywienia gospodarczego i dlatego w oddzielnych artykułach napisze o każdym z nich . O ich wpływie na region, demografie i życie towarzyskie C.D.N