Mieszkańcy okolic Radzanowa  1920 r.

 Mieszkańcy okolic Radzanowa  1920 r

 

Rocznica wielkiego wydarzenia jakim była bitwa warszawska 1920 roku,a wraz z nią kontrofensywa znad Wkry, która poprowadził gen. Władysław Sikorski to czas gdzie pojawiają się liczne artykuły na temat tych wydarzeń. Coraz częściej również prasa lokalna opisuje wydarzenia i postacie związane z regionem ,których wichry historii porwały do działania. W TGM nr 33/2017 pojawiła się pierwsza cześć artykułu Ziemianie Północnego Mazowsza wobec wojny polsko – rosyjskiej 1920 roku, autorstwa Dariusza Piotrowskiego i właśnie w nawiązaniu do postanowiłem napisać kilka słów o mieszkańcach okolic Radzanowa .

Niewiele jak dotąd posiadam informacji o wydarzeniach z sierpnia 1920 roku na terenie Radzanowa. Zagony bolszewickiej konnicy Gaj Chana  idące od Przasnysza na Bieżuń , Sierpc i Płock przetoczyły się przez okolicę , która jeszcze nie zdołała zaleczyć ran po zniszczeniach jakie doznała na przełomie 1914/15 roku podczas walk niemiecko- rosyjskich nad Wkrą.  Czy  w Radzanowie powstały REWKOM y? Jak reagowało społeczeństwo? Pojawia się informacja o synu młynarza, który rozbroił(zastrzelił) kilku bolszewików, a następnie zaciągnął się jako ochotnik do Wojska Polskiego i walczył w obronie Ojczyzny.

Jeżeli chodzi o okoliczne ziemiaństwo to pisałem już o zamordowaniu  w Całowni pod Sierpcem właściciela majątku Gołuszyn Pana Michała Przybojewskiego. Nadmienić pragnę także,iż jego synowie w tym czasie brali czynny udział w walkach z bolszewikami. Edmund Przybojewski , właściciel Kobuszyna i Tadeusz właściciel Pączkowa.Obaj służyli w oddziale kawalerii ,brali udział w bitwie pod Lidą.

 

FOT. Edmunda Przybojewski, właściciela Kobuszyna ( siedzący w środku) oraz jego rodzonego brata Tadeusza (stojący po lewej stronie – ten z wąsami) właściciela Pączkowa. (archiwum rodzinne Przybojewskich)

 

Wojna polsko bolszewicka mimo prób zatarcia jej w pamięci społeczeństw w dobie komunistycznej dominacji przetrwała. Najczęstszym nośnikiem wiadomości historycznych o tym wydarzeniu były opowiadania w domach przez dziadków szczególnie przy przeglądaniu albumów rodzinnych, gdy pojawiały się zdjęcia przodków w mundurach wojskowych. Musimy jednak pamiętać ,że wielu  mieszkańców Radzanowa i okolic rozproszyło się po świecie. Wraz z nimi fotografie. Dlatego ze szczątków różnych informacji, należy poskładać układankę o udziale miejscowych w walkach o Niepodległość.

Józef Szczepański z Trzcińca

  Tym razem posłużyłem się materiałem dotyczącym spraw sądowych jakie zakładały rodziny w celu uznania zaginionych podczas wojny 1920roku za zmarłych.

W luty 1930 roku w Obwieszczeniach Publicznych Ministerstwa Sprawiedliwości napisano:

,,Sąd Okręgowy w Mławie, , ….. , na żądanie Anastazji Kumińskiej , wzywa Czesława Kocięckiego, brata petentki, urodzonego w dniu 8 września 1896 r, we wsi Gradzanowo Zbęskie, gminy Ratowo, powiatu mławskiego, syna Marjana i Teofili z Ługowskich, aby w terminie 6 miesięcznym od daty wydrukowania niniejszego, stawił się do wyżej wymienionego Sądu, gdyż w razie przeciwnym i zgodnie z prośbą petentki, siostry  wzywanego nastąpi uznanie tegoż Czesława Kocięckiego za zmarłego.

Siostra wzywanego twierdz, że Czesław Kocięcki  w roku 1919 został zabrany do Wojska Polskiego dotychczas nie powrócił i nie daje o sobie żadnej wiadomości.

 Wszystkie osoby i urzędy, które ożyciu lub śmierci Czesława Kocięckiego posiadają jakikolwiek wiadomość wzywa się, aby o znanych sobie faktach zawiadomiły Sąd Okręgowy w Mławie najpóźniej w terminie powyższym. Akta Sprawy Nr Z. 563/29″

W marcu 1934 roku w Obwieszczeniach  ukazało się ogłoszenie:

,,Sąd Okręgowy w Płocku, Wydział zamiejscowy w Mławie, ….. , na żądanie Mateusza Górskiego, wzywa Władysława Górskiego, syna petenta, urodzonego w dniu 11/23 listopada 1896 r, we wsi Budy Ratowskie, gminy Ratowo, powiatu mławskiego, syna Mateusza i Antoniny z Ardowskich, aby w terminie 6 miesięcznym od daty wydrukowania niniejszego, stawił się do wyżej wymienionego Sądu, gdyż w razie przeciwnym i zgodnie z prośbą petenta, ojca wzywanego nastąpi uznanie tegoż Władysława Górskiego za zmarłego.

 Ojciec wzywanego twierdz, że Władysław Górski w roku 1918 wstąpił do Wojska Polskiego jako ochotnik, dotychczas nie powrócił i nie daje o sobie żadnej wiadomości.

Mateusz Górski

 Wszystkie osoby i urzędy, które ożyciu lub śmierci Władysława Górskiego posiadają jakikolwiek wiadomość wzywa się, aby o znanych sobie faktach zawiadomiły Sąd Okręgowy w Płocku, wydział zamiejscowy w Mławie, najpóźniej w terminie powyższym. Akta Sprawy Nr Co. 3/34″

Społeczeństwo okolic Radzanowa w wojnie polsko bolszewickiej 1920 r

  Społeczeństwo okolic Radzanowa w wojnie polsko bolszewickiej 1920 r
   Rocznica wielkiego wydarzenia jakim była bitwa warszawska 1920 roku,a wraz z nią kontrofensywa znad Wkry, która poprowadził gen. Władysław Sikorski to czas gdzie pojawiają się liczne artykuły na temat tych wydarzeń. Coraz częściej również prasa lokalna opisuje wydarzenia i postacie związane z regionem ,których wichry historii porwały do działania. W TGM nr 33/2017 pojawiła się pierwsza cześć artykułu Ziemianie Północnego Mazowsza wobec wojny polsko – rosyjskiej 1920 roku, autorstwa Dariusza Piotrowskiego i właśnie w nawiązaniu do niego piszę. 
  Niewiele jak dotąd posiadam informacji o wydarzeniach z sierpnia 1920 roku na terenie Radzanowa i okolic. Zagony bolszewickiej konnicy Gaj Chana  idące od Przasnysza na Bieżuń , Sierpc i Płock przetoczyły się przez okolicę , która jeszcze nie zdołała zaleczyć ran po zniszczeniach jakie doznała na przełomie 1914/15roku podczas walk niemiecko- rosyjskich nad Wkrą.  Czy  w Radzanowie powstały REWKOM y? Jak reagowało społeczeństwo? Pojawia się informacja o synu młynarza, który rozbroił(zastrzelił) kilku bolszewików, a następnie zaciągnął się jako ochotnik do Wojska Polskiego i walczył w obronie Ojczyzny.
  Jeżeli chodzi o okoliczne ziemiaństwo to pisałem już o zamordowaniu  w Całowni pod Sierpcem właściciela majątku Gołuszyn Pana Michała Przybojewskiego. Nadmienić pragnę także,iż jego synowie w tym czasie brali czynny udział w walkach z bolszewikami. Edmund Przybojewski , właściciel Kobuszyna i Tadeusz właściciel Pączkowa.Obaj służyli w oddziale kawalerii ,brali udział w bitwie pod Lidą.
  Jeżeli posiadają Państwo informacje o przodkach pochodzących z parafii Radzanów, którzy walczyli w wojnie polsko – bolszewickiej proszę napisać w komentarzu kilka słów lub jeśli macie informację o wydarzeniach w Radzanowie i okolicy  w sierpniu 1920 roku. Pozdrawiam.
3
 FOT. Edmunda Przybojewski, właściciela Kobuszyna ( siedzący w środku) oraz jego rodzonego brata Tadeusza (stojący po lewej stronie – ten z wąsami) właściciela Pączkowa. (archiwum rodzinne Przybojewskich)

Przybojewscy – właściciele Gołuszyna, Kobuszyna i Pączkowa.

    Przybojewscy –  właściciele Gołuszyna, Kobuszyna i Pączkowa.

 

3

 

  Rodzina Przybojewskich znacząco odcisnęła swój wkład w historii Naszego Regionu. To w dworze w Gołuszynie u Pana Michała Przybojewskiego – przebywał i tworzył Henryk Sienkiewicz. To właśnie na terenie naszej parafii umiejscowił  Nasz noblista Jurandowy Spychów . Pan Michał- na zdjęciu poniżej – został zamordowany przez bolszewików w Całowni pod Sierpcem . Pochowany jest na radzanowskim cmentarzu.
     Synowie jego w tym czasie brali czynny udział w walkach obronnych – Edmunda, właściciela Kobuszyna ( siedzący w środku) oraz jego brat Tadeusz (stojący po lewej stronie – ten z wąsami) właściciela Paczkowa. Obaj służyli w oddziale kawalerii w wojnie polsko bolszewickiej 1920r. M.in obaj brali udział w bitwie pod Lidą. Trzeci z synów Eugeniusz był właścicielem apteki w Mławie .

Fotografie z kolekcji rodzinnej Przybojewskich.

1

Ziemianie z okolic Radzanowa.

 

Ziemianie z okolic Radzanowa.

       Pisząc o Radzanowie i okolicy wspominałem już rodziny ziemian zamieszkujące teren parafii radzanowskiej. Hermetyczność tej grupy powodowała ,że większości okoliczna szlachta była ze sobą skoligacona. Co najwyżej przenikali na teren sąsiednich parafii. Dlatego znane nam rodziny możemy spotkać na terenach ościennych . Taki przypadkiem jest rodzina Przybojewskich wywodząca się z Gołuszyna .  Syn Michała Przybojewskiego – Edmund z żoną Ireną posiadali majątek w Kobuszynie parafia Szreńsk. Dzięki nawiązaniu kontaktu z potomkami rodziny otrzymałem poniższe fotografie dokumentujące czasy życia i gospodarowania owym majątkiem przez Przybojewskich .

 

Przed dworkiem W Kobuszynie. Edmund z ĹĽonÄ… IrenÄ… synami, rodzinÄ… i znajomymi

Przed dworkiem w Kobuszynie. Edmund Przybojewski z żoną Ireną, synami i przybyłymi gośćmi.

 

Spotkanie rodzinne przed dworkiem wKobuszynie

Spotkanie rodzinne przed dworkiem w Kobuszynie.

Rodzina Przybojewskich.

Fotografie z albumu Przybojewskich.
3
      Po wizycie w Radzanowie przedstawicieli rodu Przybojewskich i spotkaniu na cmentarzu , otrzymałem kolejne materiały dotyczące przeszłości naszej okolicy. Pan Grzegorz Przybojewski przesłał fotografię, na której znajdują się synowie Michała Przybojewskiego,  właściciela majątku w Gołuszynie.(poniżej)
2 (1)
     Otrzymałem  zdjęcia jego synów :  Edmunda, właściciela Kobuszyna ( siedzący w środku) oraz jego rodzonego brata Tadeusza (stojący po lewej stronie – ten z wąsami) właściciela Pączkowa. Obaj służyli w oddziale kawalerii w wojnie polsko bolszewickiej 1920 r. M.in  brali udział w bitwie pod Lidą.